Lý thuyết về ankin

I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1. Đồng đẳng

Bạn đang xem: Lý thuyết về ankin

– Ankin là hiđrocacbon không no mạch hở, trong phân tử có 1 liên kết ba

– CTTQ của dãy đồng đẳng ankin là: CnH2n-2 (n(geqslant )2)

– Công thức đơn giản nhất là axetilen (CH≡CH).

– Đặc biệt phân tử CH≡CH có cấu trúc đường thẳng.

2. Đồng phân

– C2H2 và C3H4 không có đồng phân ankin

– Các chất từ C4 trở đi có đồng phân vị trí liên kết ba và từ C5 có đồng phân mạch C

Ví dụ: C5H8 có 3 đồng phân.

CH≡C-CH2-CH2-CH3; CH3-C≡C-CH2-CH3

CH≡C-CH(CH3)-CH3

3. Danh pháp

– Tên thường: tên gốc ankyl liên kết với nguyên tử C của liên kết ba + axetilen

– Tên thay thế: số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết ba + in

Ví dụ:

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

– Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, khối lượng riêng tăng dần theo chiều tăng của phân tử khối

– Ankin nhẹ hơn nước, không tan trong nước

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng cộng

– Cộng hiđro: CnH2n-2 + 2H2 (xrightarrow{{Ni,{t^o}}}) CnH2n + 2

– Cộng brom, clo: CnH2n + 2Br2 ( to ) CnH2nBr4

– Cộng HX( với X là OH, Halogen,…): CnH2n-2+ 2HX ( to ) CnH2nX2

2. Phản ứng đime hóa và trime hóa

– Đime hóa:

(2CH equiv CHxrightarrow{{{t^o},xt}}C{H_2} = CH – C equiv CH) (Vinyl axetilen)

– Trime hóa:

3. Phản ứng thế bằng ion kim loại

(CH equiv CH + 2AgN{O_3} + 2N{H_3} to CAg equiv CAg downarrow + N{H_4}N{O_3})

Xem thêm : Tristearin + H2O | (C17H35COO)3C3H5 + H2O ⇋ C17H35COOH + C3H5(OH)3

Lưu ý: Chỉ có các ank – 1 – in có phản ứng trên tương tự như axetilen, nên người ta dùng phản ứng này để nhận biết ank – 1 – in với các ankin khác và các hiđrocacbon khác

4. Phản ứng oxi hóa

– Ankin cháy trong không khí sinh ra CO2 và H2O và tỏa nhiều nhiệt.

– Ankin cũng làm mất màu dung dịch KMnO4 tương tự như anken

IV. ĐIỀU CHẾ

– Trong phòng TN axetilen điều chế bằng cách cho CaC2 tác dụng với nước

(Ca{C_2} + {H_2}O to {C_2}{H_2} + Ca{(OH)_2})

– Trong công nghiệp thì axetilen được điều chế từ metan

(2C{H_4}xrightarrow{{{{1500}^o}C,LLN}}{C_2}{H_2} + 3{H_2})

V. ỨNG DỤNG

– Axetilen được dùng làm đèn xì để hàn, cắt kim loại

– Là nguyên liệu quan trọng để điều chế nhiều chất hữu cơ

Sơ đồ tư duy: Ankin

Loigiaihay.com

Nguồn: https://vnedulink.edu.vn
Danh mục: Hóa